Opvallend verschil: aan de pomp betaal je sinds enkele maanden fors meer voor
benzine, vergeleken met diesel. Bij Shell lag de gemiddelde pompprijs per 10
mei bijvoorbeeld op 1,35 euro per liter Shell Fuel Save, tegen 0,99 euro
voor een liter Shell Diesel zwavelvrij.

Pech voor benzineslurpers, fijn voor dieselrijders, meldde
Z24 eerder deze week. Vraag is hoelang dat zo blijft.

Diesel en benzine worden beide uit ruwe olie vervaardigd. Ruwe olieprijzen
piekten medio 2008 op een niveau van zo’n 150 dollar per vat en stortten
vervolgens in. Sinds begin 2009 zijn prijzen van ruwe olie weer opgelopen,
van zo’n 40 dollar per vat tot 58 dollar voor Noordzeeolie.

Dit heeft echter niet geleid tot een eenduidige reactie in prijzen van
afgeleide producten zoals benzine en diesel. Benzineprijzen zitten sinds
enkele maanden in de lift, diesel beweegt nauwelijks.

Transportdip raakt diesel
Het grote verschil tussen benzine en diesel heeft niet één oorzaak, benadrukt
de woordvoerder van het Nederlandse opslag- en handelsbedrijf North Sea
Petroleum (NSP), eerder dit jaar ontstaan uit de fusie van Frisol en Van der
Sluijs: "Wat zeker meespeelt is dat de economische crisis een abrupte
val van de dieselvraag in de transportsector heeft uitgelokt. In de
particuliere sector, waar benzineauto’s dominant zijn, is de brandstofvraag
beter op peil gebleven."

Van belang zijn ook aanbodfactoren. "Raffinaderijen hebben de afgelopen
jaren bij uitbreiding vooral gekozen voor extra productiecapaciteit van
diesel. Gelet op de ontwikkeling van bijvoorbeeld het Europese wagenpark lag
daar de groei. Toen de crisis in 2008 toesloeg waren de dieselvoorraden
relatief hoog vergeleken met die van benzine", aldus de woordvoerder
van NSP.

Europese benzine-export
Naast vraaguitval en voorraadeffecten spelen ook internationale
handelsstromen van benzine en diesel een rol.

Terwijl het Europese wagenpark de afgelopen jaren steeds meer is verdieseld -
waarbij Nederland overigens een buitenbeentje is - rijden Amerikanen nog in
groten getale op benzine.

De Verenigde Staten consumeren zelfs meer benzine dan ze in eigen
raffinaderijen produceren en doen structureel een beroep op elders
geproduceerde benzine. Per dag gaat het om circa één miljoen vaten die
worden verscheept richting de VS, onder meer vanuit de regio
Rotterdam-Antwerpen.

Amerikaanse zomertrek
De Amerikaanse verbruikspiek van benzine valt traditioneel in het
zomerseizoen. Dan stappen Amerikanen massaal in de auto voor langere
vakantieritten.

Marktexperts vroegen zich de afgelopen maanden af in hoeverre de recessie de
Amerikaanse zomervraag naar benzine zou raken. Recente geluiden over
economische lichtpuntjes worden inmiddels ook op brandstofmarkten opgepikt.

Analist Chris Vowden van het Britse energiebureau Platts ziet sinds enkele
weken een opleving in het Europees-Amerikaanse zeetransport van benzine en
brandstofadditieven. Dat is uiteraard van belang voor de benzinevoorraden
die beschikbaar blijven voor de Europese markt.

"De vraag naar Europese benzine trekt aan, waarbij de Verenigde Staten de
drijvende kracht vormen", stelde Vowden afgelopen woensdag 13 mei in
een podcast.

De kans dat benzine en dieselprijzen op korte termijn naar elkaar toe kruipen
wordt zodoende kleiner. "Zeker nu het gevoel begint te leven dat het
dieptepunt van de crisis achter de rug is, ligt een stijging van
benzineprijs de komende maanden voor de hand", stelt de woordvoerder
van tank- en opslagbedrijf NSP. "Dit sluit overigens niet uit dat de
dieselprijs ook een beetje klimt, als de industriële activiteit aantrekt
omdat bedrijven hun voorraden beginnen aan te vullen."

Verdieseling
Voor de langere termijn is het koffiedik kijken. Volgt in 2010 opnieuw een
terugslag van de economie, zoals sommige economen vermoeden, dan krijgt de
zakelijk gedreven dieselvraag een tik.

Anderzijds is het wagenpark van nieuwe diesels de afgelopen jaren gestaag
gegroeid in Europa. Van de nieuw verkochte auto's had in 2008 53 procent een
dieselmotor, becijferde de Europese club van autoproducenten Acea. Zet die
trend door, dan hebben raffinaderijen de extra dieselcapaciteit binnen
afzienbare tijd weer hard nodig.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl